Nhắc đến sâm Ngọc Linh, người ta thường nghĩ ngay đến loại sâm “quốc bảo” của dãy Trường Sơn Nam, khối núi Ngọc Linh. Nhưng ít ai biết rằng, đằng sau đó là cả một hành trình tìm kiếm đầy thử thách của dược sĩ Đào Kim Long. Câu chuyện dưới đây sẽ hé lộ những điều chưa từng được kể hành trình tìm ra loại sâm quý này.

Dược sĩ Đào Kim Long và hành trình tìm “quốc bảo” giữa rừng thiêng nước độc
Năm 1970, khi mới 30 tuổi, dược sĩ Đào Kim Long – khi ấy đang là giảng viên trẻ của Đại học Dược Hà Nội – nhận một nhiệm vụ đặc biệt từ Bộ Y tế: Vào chiến trường miền Nam để tìm kiếm các loài cây thuốc quý phục vụ cho bộ đội và nhân dân.

Ít ai biết rằng, vào thời điểm nhận nhiệm vụ cam go này, ông đang phải điều trị căn bệnh thấp khớp teo cơ – một căn bệnh đã khiến chân trái của ông bị teo ngắn mất 4 cm, khiến việc di chuyển phải nhờ đến gậy. Vượt qua nỗi đau thể xác và hiểm nguy nơi rừng thiêng nước độc, ông vẫn quyết tâm lên đường.
Đến nay, khi nhắc lại hành trình tìm kiếm cây thuốc “bí mật” năm xưa và những trăn trở về tương lai của nó, dược sĩ Đào Kim Long vẫn không giấu được xúc động, ấp ủ bao kỳ vọng vào sự phát triển của sâm Ngọc Linh.
Chuyến đi bắt đầu với đoàn bốn người, do ông dẫn đầu, cùng hai học sinh và một người khác. Sau đó, do một người bị bệnh nên đoàn chỉ còn ba người kiên trì băng rừng, vượt suối, hướng về núi Ngọc Linh – ngọn “núi tổ” của dãy Trường Sơn, với niềm tin sâu sắc rằng nơi ấy ẩn chứa những báu vật y học. Lúc bấy giờ, dược sĩ Đào Kim Long đã suy nghĩ rằng, trong chiến tranh, thuốc chữa vết thương có thể dễ dàng tìm thấy, nhưng một loại thuốc bổ giúp phục hồi thể lực hiệu quả thì chỉ có sâm mới đáp ứng được.
Họ lần theo bản đồ, men theo những con suối và lối mòn giữa đại ngàn bao la. Tưởng chừng như hành trình đã sắp hết, thì bên dòng suối, ông và hai người đồng hành bất ngờ phát hiện một loài cây kỳ lạ. Thân cây mảnh mai, chỉ bằng đốt ngón tay nhưng vươn dài đến 2-3 mét trên mặt đất, khác biệt hoàn toàn so với những dược liệu quen thuộc. Đó chính là cây “tổ” – một cá thể sâm hàng trăm năm tuổi, mà sau này được định danh là Sâm Ngọc Linh.
Trong lúc đang tìm kiếm, nhóm của ông bị một người phụ nữ bản địa chặn lại vì nghi ngờ là biệt kích. Sau khi xuất trình giấy tờ, họ được đưa về bản và đón tiếp nồng hậu. Tại đây, dược sĩ Đào Kim Long đã giới thiệu về loại cây vừa tìm thấy như một thứ dược liệu có thể ngậm khi đi rừng, giúp phục hồi sức khỏe. Để tránh nguy cơ bị đánh cắp bởi quân đội Mỹ Ngụy, ông gọi vui nó là “cây thuốc giấu” và dặn với người địa phương không được kể với ai.

Từ phát hiện chấn động đến danh xưng “quốc bảo”
Phải mất 12 năm sau, loài sâm ấy mới được giới khoa học quốc tế chính thức đặt tên là “Panax vietnamensis Ha & Grushv.”
Không chỉ trân quý bởi xuất xứ bản địa và dấu ấn lịch sử, sâm Ngọc Linh còn làm giới khoa học ngỡ ngàng với bảng thành phần sở hữu đến 52 loại Saponin, bao gồm 26 Saponin chưa từng được phát hiện ở bất kỳ loài sâm nào, vượt trội hơn so với cả sâm Hàn Quốc và sâm Mỹ.
Sau gần nửa thế kỷ nghiên cứu, các nhà khoa học đã khám phá ra một điều kỳ diệu: Hàm lượng saponin trong sâm Ngọc Linh đã tăng lên gần gấp đôi. Trong sâm Ngọc Linh chứa rất nhiều hợp chất quý giá, giúp hỗ trợ chống trầm cảm, xoa dịu căng thẳng, tăng cường sức đề kháng, ngăn ngừa ung thư và bảo vệ sức khỏe tim mạch.

Khai thác bền vững và đưa “quốc bảo” gần hơn với người tiêu dùng
Việc khai thác bền vững các nguồn dược liệu quý – đặc biệt là “quốc bảo” Việt Nam, có ý nghĩa trong việc duy trì giá trị sinh học lâu dài, đồng thời mở ra cơ hội tiếp cận với người tiêu dùng.
Sâm Ngọc Linh là một minh chứng cho điều này. Từ khi được khám phá, loài sâm đặc hữu này đã trở thành tâm điểm của nhiều nghiên cứu. Tuy nhiên, chính giá trị kinh tế cao đã đặt sâm Ngọc Linh trước nhiều thách thức, đặc biệt là vấn nạn sâm giả lan tràn. Mặc dù đã có những nỗ lực kiểm soát từ các tổ chức và doanh nghiệp, tình trạng hàng giả vẫn còn phổ biến, gây ảnh hưởng đến niềm tin của người tiêu dùng và đe dọa sự phát triển bền vững của ngành dược liệu.
Thay vì chạy theo lợi nhuận ngắn hạn bằng cách khai thác ồ ạt, một chiến lược phát triển bền vững cần tập trung vào quy trình kiểm soát Sâm Ngọc Linh nghiêm ngặt – từ khâu nhân giống, chăm sóc, thu hoạch cho đến chế biến. Cách tiếp cận này không chỉ giúp tái tạo nguồn tài nguyên và bảo vệ hệ sinh thái, mà còn duy trì chất lượng sản phẩm và đảm bảo giá trị kinh tế lâu dài cho cộng đồng địa phương.
Với tầm nhìn đó, PyLoHerb đang nỗ lực xây dựng mô hình phát triển theo hướng bền vững. Mục tiêu là vừa bảo tồn những nguồn tài nguyên quý giá, vừa mang đến những sản phẩm chất lượng cho người tiêu dùng.
PyLoHerb chỉ sử dụng nguyên liệu được trồng và khai thác theo quy trình nghiêm ngặt, có nguồn gốc rõ ràng. Mỗi sản phẩm của PyLo không chỉ là sự kết tinh của thảo dược tự nhiên mà còn là biểu hiện của tâm huyết với ngành dược liệu Việt Nam.
Bạn có thể thử trải nghiệm các sản phẩm sản xuất từ Sâm Ngọc Linh của PyLo trong các đường link dưới đây nhé!
Link sản phẩm:
Sâm Ngọc Linh Ngâm Mật Ong Đắng Ngọc Linh PyLo
Tổ Hợp Sâm và Dược Liệu Xứ Lạnh Măng Đen
Địa chỉ: 22 Đường 34, An Phú, Quận 2, TP. Thủ Đức, TP.HCM
Hotline: 0903 753 645
Email: info@pyloherb.com
Facebook: https://www.facebook.com/PyLoHerb/