Cùng PyLoHerb tìm hiểu sâu hơn về các nghiên cứu trên sâm Ngọc Linh – loài sâm quý hiếm được ví như “thần dược”.
Dược sĩ Đào Kim Long, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Kiểm nghiệm dược liệu Khu 5, là người đầu tiên xác định và công bố cây sâm Ngọc Linh vào năm 1973 với tên khoa học là panax articulatus. Mười hai năm sau, panax vietnamensis ha & grushv được công bố là tên đầy đủ của loài sâm này, được chấp nhận bởi thực vật học trên toàn cầu. Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra điều “choáng váng” sau gần 50 năm: Thành phần hợp chất saponin trong sâm tăng gần gấp bội. Đặc biệt, có rất nhiều chất chống lại căng thẳng và trầm cảm.
“Lật lại” cột mốc 50 năm
Kỹ thuật viên nhà thuốc Đào Kim Long nói về việc tìm ra sâm Ngọc Linh: “Đây là một kết quả rất đáng mừng. Tìm được một phương pháp điều trị hiệu quả cho các thương bệnh binh trong thời kỳ chiến tranh còn đang hoành hành là một niềm an ủi lớn. Chúng tôi gọi đó là “cây có đốt” thay cho sâm Ngọc Linh lúc bấy giờ để tránh bị kẻ thù, kẻ xấu phát hiện, phá hoại, lợi dụng.”
Bác Võ Chí Công (nguyên Bí thư Khu ủy Khu V) chứng kiến công dụng thần kỳ của nó đã gợi ý với tôi: “Sao không vận chuyển về đồng bằng để chăm sóc”. Năm 2009, khi chú Công nhắc “Đã mang về chưa?”, tôi trả lời rằng vẫn chưa” – dược sĩ Long kể.
Dược sĩ Đào Kim Long được giao nhiệm vụ vào chiến trường phía Nam tìm cây thuốc cho quân dân hơn 50 năm trước, khi ông đang là giáo sư Trường Đại học Dược Hà Nội. Anh cùng cả nhóm đi tìm “thần dược” khắp các tỉnh miền Trung nhưng đều ra về tay trắng. Tháng 6 năm 1972, ông được biết một tin cực kỳ quan trọng là trên núi Ngọc Linh có cây thuốc thần kỳ chữa bệnh.
Được tin, Khu ủy Khu V đã nhanh chóng tổ chức một đoàn lên núi Ngọc Linh do dược sĩ Đào Kim Long làm trưởng đoàn. Đội lúc này may mắn được dược sĩ địa phương Nguyễn Thị Lệ (Ban Dân Y Kon Tum) phụ trách. Ông tìm thấy củ sâm Ngọc Linh đầu tiên ở vùng Đăk Tô vào đúng 9 giờ ngày 19-3-1973 sau nhiều ngày vượt núi (nay là huyện Tu Mơ Rông, Kon Tum).
Dược sĩ Long đưa củ sâm lên môi nếm thử lúc này vừa mừng vừa nghi. Ông ấy nhận ra ngay “thuốc chữa bách bệnh” mà ông đang tìm kiếm thông qua vị giác và khứu giác. Dù đã mệt nhoài nhưng cả nhóm và anh vẫn tiếp tục lên ngọn núi cuối cùng lúc 17h đầy nhiệt huyết. Trước cái nhìn của cả đoàn, cả một vùng sâm Ngọc Linh rộng lớn đang phát triển nhanh chóng.
Theo dược sĩ Long, sau 15 ngày nghiên cứu kỹ lưỡng về hình thái, sinh thái, phân bố, vùng phân bố, cây sâm mới đặc biệt quý hiếm chưa từng được xuất khẩu đi đâu trên thế giới đã được tìm thấy ở Núi Ngọc Linh.
Nhiều phát hiện đáng kinh ngạc
Với việc sâm Ngọc Linh được Chính phủ công nhận là sản vật quốc gia và công nhận là bảo vật quốc gia vào năm 2017, mức độ dược liệu đặc hữu trên đỉnh núi Ngọc Linh đã tăng lên, sánh ngang với sâm các nước.
Tiếp theo đó, nhiều công trình nghiên cứu khoa học về sâm Ngọc Linh – một trong những loại sâm tốt nhất thế giới với nhiều hợp chất saponin – đã được công bố trên khắp thế giới.
Theo GS.TS Trần Công Luận, nguyên Giám đốc Trung tâm Sâm và dược liệu TP.HCM, sâm Ngọc Linh đến nay có 104 hợp chất, trong đó có 84 hợp chất saponin. Thành phố. Không còn cần thiết phải trích dẫn số lượng 52 hợp chất được báo cáo trước đó đã tồn tại gần 50 năm.
“Trong khi các nhà khoa học hiện nay đang tập trung nghiên cứu các hợp chất có nhiều ứng dụng khác, thì trước đây người ta chỉ tập trung tìm saponin. Nếu tính cả tinh dầu thì trong tương lai có thể có tới 200 loại”, các nhà nghiên cứu Nhật Bản về sâm Ngọc Linh cho rằng nằm ngoài sự hiểu biết khi tiếp cận đến, theo GS-TS Luận.
Theo giáo sư Luận, sâm Ngọc Linh chỉ được thừa nhận cho đến thời điểm này, còn thế giới và Trung Quốc đều khẳng định sâm Ngọc linh được tìm thấy ở Việt Nam. Nó vẫn có những đặc điểm vượt trội hơn sâm Triều Tiên mặc dù ít được nghiên cứu hơn và non trẻ hơn. Hàm lượng các hợp chất saponin đa dạng hơn, sâm Ngọc Linh có hàm lượng saponin cao gấp 2, 3 lần so với các loại sâm khác cùng nhóm tuổi (năm năm).
Các hợp chất trong sâm Ngọc Linh có tác động lớn nhất đến việc giảm căng thẳng tâm lý. Tìm được một loại dược liệu như vậy là điều tối quan trọng trong môi trường xã hội căng thẳng như hiện nay, GS-TS. Luân nhấn mạnh.
Theo Phó giáo sư-TS. Phan Thúy Hiền, Phó Viện trưởng Viện Dược liệu phát biểu về hướng đi của sâm Ngọc Linh: “Tôi tin rằng thời điểm khó khăn nhất là từ năm 2000 đến năm 2011, khi không thể vận chuyển hạt giống tự nhiên vào vườn sau nhà.”
Hiện Viện đang tham gia bổ sung 2 đề tài nghiên cứu chọn tạo giống sâm và khảo nghiệm giống sâm Ngọc Linh đã được Chính phủ cho phép đưa vào chương trình mục tiêu quốc gia.
Nguồn: PyLoHerb.com
>>>XEM THÊM: Sâm Ngọc Linh ngâm mật ong đắng PyLo – Câu chuyện về sự kết hợp độc đáo